1. Hợp đồng thông minh vạch rõ ranh giới cho Ethereum và Bitcoin.

Có bao giờ bạn tự hỏi cần Ethereum làm gì trong khi chúng ta đã có phương thức thanh toán như Bitcoin?

Blockchain là một công nghệ rất tiên tiến và sự thực là chúng ta vẫn chưa khai thác hết tiềm năng của nó. Bitcoin chỉ đang khai thác một trong vô vàn khía cạnh của blockchain, đó là chuyển tiền ngang hàng.

Ethereum là nền tảng được xây dựng trên cơ sở công nghệ blockchain, dùng để phát triển các ứng dụng phân quyền. Nó mang một vài tính năng vượt trội hơn Bitcoin, ví dụ như sự ra đời của hợp đồng thông minh mã hóa và máy ảo Ethereum.

2. Hợp đồng thông minh: một công nghệ Blockchain sẽ thay thế nghề luật sư

Những kiến thức căn bản

Một trong những điều tuyệt vời nhất của blockchain là không cần trả phí hay bất cứ thứ gì cho những người môi giới (trung gian), tiết kiệm thời gian và tránh những rắc rối không cần thiết cho bạn. Dù Blockchain có những khuyết điểm (như đã nêu ở bài trước) nhưng rõ ràng, đây là một hệ thống được đánh giá cao hơn, nhanh hơn rẻ hơn và an toàn hơn phương pháp truyền thống. Ngay cả các ngân hàng và chính phủ cũng đang hướng tới blockchain.

Năm 1994, Nick Szabo - một học giả ngành luật, đồng thời cũng là một người tham gia vào giới tiền ảo, nhận ra rằng có thể dùng sổ cái phân quyền cho hợp đồng thông minh, hay có tên gọi khác là hợp đồng tự động. Ở định dạng này, ta có thể  chuyển đổi hợp đồng sang code máy tính, lưu trữ và sao chép, đồng thời kiểm soát được hợp đồng đó bằng mạng máy tính đang chạy blockchain. Điều này cũng ảnh hưởng đến phản hồi của sổ cái như chuyển tiền hay nhận sản phẩm/ dịch vụ.

Hợp đồng thông minh là gì?

Hợp đồng thông minh giúp bạn chuyển tiền, tài sản, cổ phiếu hay bất cứ thứ gì có giá trị theo một cách minh bạch, đồng thời tránh sự tham gia của bên thứ ba.

Cách dễ hiểu nhất để mô tả hợp đồng thông minh là hình dung công nghệ này như một máy bán nước tự động. Thường thì bạn phải tìm đến luật sư hay công chứng, trả tiền cho họ và chờ đợi để lấy giấy tờ tài liệu. Với hợp đồng thông minh, bạn chỉ cần thả một bitcoin vào máy bán hàng tự động (sổ cái), và bất cứ thứ gì bạn yêu cầu sẽ được thả trực tiếp vào tài khoản của bạn. Hơn nữa, hợp đồng thông minh không chỉ xác minh những quy định và nghĩa vụ giống như hợp đồng truyền thống mà nó còn tự động thực thi những điều trên.

Ví dụ

Giả dụ bạn thuê một căn hộ từ tôi. Bạn có thể trả tiền thuê nhà bằng tiền ảo qua blockchain. Sau đó biên nhận sẽ được đưa vào hợp đồng ảo của chúng tôi; Tôi đưa bạn chìa khóa kỹ thuật số vào một ngày nhất định. Nếu chìa khóa không đến đúng giờ, blockchain sẽ trả lại tiền. Nếu nó đến trước hạn, hệ thống sẽ giữ lại cả tiền và chìa khóa cho đến kì hạn. Hệ thống hoạt động dựa trên mệnh đề If-Then và được giám sát bởi hàng trăm người, vì vậy sẽ không thể có lỗi sai xảy ra trong việc giao nhận. Tài liệu sẽ tự động bị hủy sau một thời gian và không ai có thể đơn phương can thiệp vào mã này.

Bạn có thể sử dụng hợp đồng thông minh cho tất cả các tình huống từ tài chính đến phí bảo hiểm, vi phạm hợp đồng, luật về tài sản, thực thi tín dụng, dịch vụ tài chính, các quy trình pháp lý và thỏa thuận gây quỹ đám đông.

Ví dụ về hợp đồng thông minh trên block chain của ethereum, bạn có thể xem tại đây

3. Sử dụng hợp đồng thông minh như thế nào?

Jerry Cuomo, phó chủ tịch về công nghệ blockchain ở IBM, tin rằng hợp đồng thông minh có thể sử dụng trong nhiều trường hợp, từ dịch vụ tài chính, chăm sóc sức khỏe đến bảo hiểm. Dưới đây là một số ví dụ:

Chính phủ

Người trong cuộc xác nhận khá khó để thao túng kết quả bầu cử, tuy nhiên, hợp đồng thông minh sẽ đảm bảo công tác bảo mật càng hoàn hảo hơn nữa. Những phiếu vote được bảo vệ bởi sổ cái sẽ cần được giải mã và cần phải có một quyền truy cập đủ mạnh để tiếp cận nó. Và sự thực là không ai nắm trong tay quyền lực như vậy. Thứ hai, hợp đồng thông minh có thể tăng số người bỏ phiếu nếu con số đó quá thấp bởi nó cho phép người tham gia bỏ phiếu qua mạng.

Quản lý

Blockchain không chỉ cung cấp một sổ cái đáng tin cậy, mà còn loại bỏ những rủi ro nhờ vào một hệ thống tự động, minh bạch  và chính xác. Thông thường, hoạt động kinh doanh thường không phải lúc nào cũng thuận lợi do phải đợi sự đồng thuận hay giải quyết các vấn đề bên ngoài và nội bộ. Sổ cái blockchain sẽ giải quyết việc này.

Vào năm 2015, Tập đoàn Trust&Clearing (DTCC) đã sử dụng một sổ cái blockchain để tiến hàng chứng khoán trị giá 1.500 nghìn tỷ USD, đồng nghĩa với 345 triệu giao dịch.

Chuỗi cung ứng

Hợp đồng làm việc dựa trên mệnh đề If- Then, theo lời Jeff Garzik: “...Thông thường, các chuỗi cung ứng bị cản trở do vấn đề thủ tục giấy tờ, quy trình xin kí duyệt cũng rất rắc rối và tốn thời gian. Blockchain vô hiệu hóa điều này bằng cách cung cấp một phiên bản kỹ thuật số an toàn, có thể truy cập đến tất cả các bên trong chuỗi, đồng thời tự động hóa các nhiệm vụ và thanh toán.”

Ngân hàng Barclays sử dụng hợp đồng thông minh để truy cập thay đổi quyền sở hữu và tự động chuyển khoản thanh toán cho tổ chức tài chính đối tác.

Máy móc

Công nghệ rô bốt ngày càng phát triển. Hãy tưởng tượng một viễn cảnh tương lai nơi mà tất cả mọi thứ đều tự động. Google đang hiện thực hóa điều đó với điện thoại, kính và thậm chí cả ô tô thông minh. Hợp đồng thông minh cũng sẽ đóng một vai trò không nhỏ trong đó. Một ví dụ là xe hơi chạy hay đỗ tự động, hợp đồng thông minh có thể đưa ra một loại ‘oracle’ có tác dụng phát hiện người có lỗi trong trường hợp xảy ra tai nạn; cảm biến hoặc trình điều khiển, cũng như vô số những ứng dụng khác. Sử dụng hợp đồng thông minh, một công ty bảo hiểm ô tô có thể áp dụng những mức giá khác nhau dựa vào việc người chủ xe sử dụng xe ở đâu hay trong hoàn cảnh nào.

Đại ốc

Bạn có thể kiếm được nhiều tiền hơn qua hợp đồng thông minh. Thường thì khi muốn cho thuê một căn hộ, bạn cần tiêu tiền cho môi giới hay tiền in báo quảng cáo,... sổ cái có thể tiết kiệm cho bạn tất cả các khoản này. Tất cả những gì cần làm chỉ là trả bitcoin và mã hóa hợp đồng trên sổ cái. Người môi giới, đại lý bất động sản, người cho vay tiền có liên quan đều sẽ có lợi nhuận.

Dịch vụ y tế

Hồ sơ bệnh lý có thể được mã hóa và lưu trữ trên blockchain với một khóa riêng tư, chỉ có thể truy cập trong một vài trường hợp đặc biệt. Ý tưởng tương tự cũng được sử dụng để đảm bảo thực hiện các nghiên cứu thông qua luật HIPAA. Hóa đơn cho các cuộc phẫu thuật có thể lưu trữ trên blockchain và được tự động chuyển cho bên bảo hiểm. Sổ cái cũng có thể được sử dụng trong việc quản lý chăm sóc y tế, ví dụ như giám sát thuốc men, kết quả xét nghiệm và quản lý các nguồn cung y tế.

4. Lợi ích mà hợp đồng thông minh mang lại cho bạn

- Tự động hóa: Bạn chính là người tạo hợp đồng, không còn phải phụ thuộc vào môi giới, luật sư  hay bất kì ai khác. Nhưu vậy, nó cũng xóa bỏ những nguy cơ đến từ bên thứ ba vì quá trình được thực hiện tự động bằng mạng lưới.

- Uy tín: Tài liệu của bạn được mã hóa trên một sổ cái chung, có nghĩa là không thể bị thất lạc.

- Backup: Cứ tưởng tượng ngân hàng làm mất tài khoản tiết kiệm của bạn mà xem. Với blockchain, tất cả những người bạn đều có lưu trữ lại tài liệu của bạn.

- An toàn: Cryptography giữ an toàn cho tài liệu của bạn. Không một hacker nào có thể đe dọa đến chúng.

- Tốc độ: Hợp đồng thông minh sử dụng code phần mềm để tự động hóa các task, tiết kiệm hàng tiếng đồng hồ cho những công việc không cần thiết.

- Tiết kiệm: Hợp đồng thông minh tiết kiệm cho bạn hàng đống tiền nhờ xóa bỏ khâu trung gian.

- Chính xác: Các hợp đồng tự động không chỉ nhanh và rẻ hơn mà còn tránh được các lỗi thường thấy khi viết giấy tờ.

5. Những khuyết điểm còn tồn tại

Hợp đồng thông minh không hề hoàn hảo. Nếu có bug trong mã hóa? Liệu chính phủ có hợp pháp hóa các hợp đồng như vậy? hay Hợp đồn thông minh có bị đánh thuế không?

Còn hàng loạt các vấn đề cần giải quyết, và các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm giải pháp mặc dù có rất nhiều khó khăn.

Tương lai cho hợp đồng thông minh

Trên thực tế, khi nói đến hợp đồng thông minh, chúng ta đang bước vào một viễn cảnh khoa học viễn tưởng. Trung tâm tài nguyên CNTT, Search Compliance cho thấy hợp đồng thông minh có thể ảnh hưởng đến những thay đổi trong một số ngành công nghiệp nhất định, chẳng hạn như luật pháp. Trong trường hợp đó, các luật sư sẽ chuyển từ văn bản hợp đồng truyền thống sang các mẫu hợp đồng thông minh chuẩn, giống như các hợp đồng truyền thống đã được chuẩn hóa mà bạn sẽ tìm thấy trên LegalZoom. Các ngành khác như bán hàng, công ty tín dụng và kế toán cũng có thể sử dụng hợp đồng thông minh cho các nhiệm vụ, chẳng hạn như kiểm tra thời gian thực và đánh giá rủi ro. Trên thực tế, trang web Blockchain Technologies nhận thấy các hợp đồng thông minh là sự kết hợp của giấy tờ và kỹ thuật số, các hợp đồng được xác minh qua blockchain và được chứng minh bằng bản sao vật lý.

Một số blockchain mà bạn có thể thực hiện hợp đồng thông minh

Bitcoin: rất tiện lợi khi thực hiện các giao dịch bitcoin, nhưng có hạn chế khi làm việc với tài liệu.

Side Chains: Đây là một tên khác cho các blockchains chạy gần Bitcoin và mở rộng hơn cho việc thực hiện các hợp đồng.

NXT: NXT là một nền tảng blockchain công cộng có chứa một số lựa chọn mẫu cho hợp đồng thông minh. Bạn phải sử dụng những gì được cung cấp và không có mã riêng.

Ethereum: Ethereum là một nền tảng blockchain công cộng và tiên tiến nhất cho việc mã hóa và xử lý hợp đồng thông minh. Bạn có thể mã hóa bất cứ thứ gì mình muốn, nhưng sẽ phải trả cho hệ thống bằng token "ETH".

Nguồn tổng hợp