Bitcoin là một giao thức mạng tiến bộ được sang lập bởi bí danh Satoshi Nakamoto cho phép giá trị tiền chuyển giao qua một kênh giao tiếp. Giao dịch được tiến hành mà không thông qua người trung gian vì vậy ai cũng có thể chuyển tiền ở mọi nơi trên thế giới mà không cần dùng đến các dịch vụ tập trung như ngân hàng hay cổng thanh toán trực tuyến Paypal.

Ai sáng tạo ra Bitcoin?

Những đặc trưng và bằng chứng về khái niệm đầu tiên của bitcoin được công bố vào năm 2009 bởi một cá nhân không rõ tên dưới bí danh Satoshi Nakamoto, người đã tiết lộ rất ít về bản thân và để lại dự án vào cuối năm 2010. Cộng đồng Bitcoin từ đó trở đi đã tăng lên theo cấp số nhân.
Sự ẩn danh của Satoshi thường gây ra những lo lắng không chính đáng do sự hiểu lầm về tính chất nguồn mở của Bitcoin. Mọi người đều có quyền truy cập vào tất cả mã nguồn mọi lúc và bất kỳ nhà phát triển nào cũng có thể duyệt lại hoặc sửa đổi mã phần mềm. Như vậy, danh tính của nhà phát minh Bitcoin hiện nay có lẽ cũng không khác mấy so với danh tính của người sáng chế ra giấy.

Bitcoin hoạt động như thế nào?

Từ góc nhìn của người dùng, Bitcoin không khác gì một ứng dụng trên di động hoặc chương trình máy tính cung cấp một ví tiền Bitcoin cá nhân cho phép người dùng gửi và nhận bitcoin.

Ở góc nhìn khác ít người biết hơn, mạng lưới Bitcoin đang chia sẻ một sổ cái công khai khổng lồ được gọi là "chuỗi khối" - blockchain. Sổ cái này chứa mọi giao dịch đã được xử lý cho phép máy tính của người dùng xác minh tình trạng hiệu lực của mỗi giao dịch. Tính xác thực của mỗi giao dịch được bảo vệ bằng chữ ký số tương ứng với địa chỉ gửi vì vậy cho phép tất cả người dùng có toàn quyền kiểm soát việc gửi bitcoin.Do đó, không có gian lận, không bị hoàn trả và không có thông tin nhận dạng có thể bị tổn hại dẫn đến việc ăn trộm danh tính. Để tìm hiểu thêm về Bitcoin, bạn có thể tham khảo bản gốc báo cáo nghiên cứu chuyên sâu về Bitcoin, đọc qua các câu hỏi thường gặp vô cùng kĩ lưỡng, lắng nghe một podcast Bitcoin hoặc đọc tin tức mới nhất của Bitcoin.

Công nghệ Bitcoin là gì?

Ngay khi bạn cài đặt ví tiền bitcoin trên máy tính hoặc thiết bị di động, địa chỉ bitcoin đầu tiên của bạn sẽ được sinh ra và bạn có thể lập thêm nhiều địa chỉ hơn bất cứ khi nào bạn cần.

Blockchain là một sổ cái có thể chia sẻ công khai mà toàn bộ mạng lưới bitcoin đóng góp ngang hàng (peer to peer) phân tán dựa vào. Tất cả các giao dịch đã xác nhận được đưa vào blockchain để ví tiền bitcoin có thể tính toán được số dư chi tiêu và xác minh giao dịch mới.

Một giao dịch là sự chuyển giá trị tiền giữa các địa chỉ bitcoin được đưa vào để kí kết các giao dịch bằng kĩ thuật số để cung cấp bằng chứng chính xác là chúng còn giá trị. Ví tiền bitcoin giữ một phần dữ liệu gọi là private key hoặc seed được dùng để kí kết giao dịch để cung cấp bằng chứng chính xác rằng chúng thuộc về chủ sở hữu ví.

Chữ kí kỹ thuật số ngăn chặn giao dịch bị thay đổi bởi bất kì ai một khi nó đã được kí. Tất cả các giao dịch đều được truyền tin giữa những người sử dụng và thường được định giá và xác nhận bởi mạng lưới bitcoin trong vòng vài phút và hầu hết là trong vòng một giờ đồng hồ.

Blockchain bitcoin hoạt động như thế nào?

Bước 1: Thợ đào tạo ra một khối và đưa vào các giao dịch

Bước 2: Thợ đào giải mã và tạo lập Proof of Work (bằng chứng công việc)

Bước 3: Thợ đào sử dụng khả năng tính toán để định giá và ghi chép các giao dịch vào sổ cái công khai

Bước 4: Thợ đào thành công sẽ truyền tin về Proof of Work của mình cho những thợ đào khác

Bước 5: Thợ đào kiểm chứng Proof of Work

Bước 6: Quá trình được lặp lại

Bước 7: Các giao dịch được truyền tin đến mạng lưới  

Bitcoin tạo ra như thế nào?

Bitcoin được tạo ra để thưởng cho quá trình thanh toán mà người sử dụng dùng khả năng tính toán của mình đê kiểm chứng và ghi chép các khoản thanh toán vào sổ cái công khai. Hoạt động này được gọi là “đào” và thợ đào được trao thưởng phí giao dịch và bitcoin mới được tạo. Bitcoin có thể được đổi sang các loại tiền tệ, sản phẩm và dịch vụ khác.

Tham khảo: Đào bitcoin hoạt động như thế nào?

Ví bitcoin là gì?

Ví bitcoin là một phần mềm cho phép người sử dụng nhận, lưu trữ và gửi bitcoin bằng cách trao cho người sử dụng quyền tạo lập và quản lí tập hợp các private key. Private key là những số được người dùng bảo mật sử dụng ví bitcoin cho phép họ di chuyển bitcoin bằng việc giải các bài toán mà mạng lưới bitcoin có thể xác nhận.

Tham khảo: Làm sao để trữ bitcoin?

Các loại ví bitcoin

Ví bitcoin trực tuyến (online bitcoin wallets): Loại ví có thể truy cập trang web từ bất kì thiết bị có kết nối Internet

Ví bitcoin sử dụng phần cứng (bitcoin hardware wallets): Các thiết bị được thiết kế để bảo đảm an toàn cho bitcoin

Ví bitcoin sử dụng phần mềm (software wallets): Ứng dụng được tải từ điện thoại di động, máy tính hoặc máy tính bảng

Ví di động cho Android: Mycelium, Bitcoin Wallet, Airbitz, GreenBits,..

Ví di động cho IOS: Breadwallet, Copay, Airbitz,...

Ví cho máy tính bàn: Armory, Bitcoin Core, Electrum, MultiBit HD

Ví giấy (paper wallets): Private key bitcoin in từ máy tính ngoại tuyến (offline) chưa từng được kết nối với Internet

Làm cách nào để đảm tính bảo mật và riêng tư

Kiểm soát các private key của bạn: sử dụng ví ở nơi bạn có thể kiểm soát private key của mình

Bảo vệ sự riêng tư của bạn: sử dụng ví tải được toàn bộ blockchain

Đừng sử dụng lại địa chỉ: tạo một địa chỉ mới cho mỗi giao dịch

Sử dụng các ví khác nhau cho các khoản tiền khác nhau

Tạo nhiều bản sao lưu bảo mật cho ví: các bản sao lưu nên được giữ ở những chỗ khác nhau

Làm cách nào để mua bitcoin

Trước khi mua bitcoin, người sử dụng phải cài đặt một chiếc ví ảo vào máy tính riêng hoặc thiết bị di động. Chiếc ví tương tự với phần mềm tài chính cá nhân, theo dõi số dư bitcoin và tất cả các giao dịch.

Để mua bitcoin, tiền thật phải được gửi qua một công ty thanh toán online hoặc chuyển trực tiếp từ tài khoản ngân hàng vào tài khoản của trang web trung gian làm cầu nối cho người mua và người bán bitcoin. Có thể mua bitcoin tại các sàn giao dịch lớn như Poloniex, Bitfinex,...

Ngoài ra, Bitcoin cũng có thể được chi trả từ bên thứ ba như Bitlnstant, tiền sẽ được gửi thẳng đến ví của bạn.

Tham khảo: Làm sao để mua bitcoin?

Những ai tham gia vào Bitcoin?

Hơn 20 tỷ $ (tính đến thời điểm 27/04/2017)  đã được đầu tư vào Bitcoin và các công ty blockchain dẫn đến sự tham gia của hàng ngàn công ty và hàng trăm nghìn cá nhân từ khắp nơi trên thế giới.

Ai kiểm soát mạng lưới Bitcoin?

Không ai sở hữu mạng lưới Bitcoin cũng như không ai sở hữu công nghệ đằng sau email hoặc Internet. Các giao dịch Bitcoin được kiểm chứng bởi các thợ mỏ Bitcoin sở hữu sự chuyên cần và các chọn lựa sử dụng dịch vụ đào bitcoin Cloud Mining. Trong quá trình cải tiến phần mềm, các nhà phát triển không thể ép buộc sự thay đổi trong giao thức Bitcoin bởi vì tất cả người dùng đều được tự do lựa chọn phần mềm và phiên bản họ sử dụng.

Để giữ được sự tương thích với nhau, tất cả những người dùng cần phải sử dụng phần mềm tuân theo các quy tắc tương tự. Bitcoin chỉ có thể hoạt động chính xác với sự đồng thuận hoàn toàn giữa tất cả người dùng. Do đó, tất cả người dùng và nhà phát triển đều có động lực mạnh mẽ để bảo vệ sự nhất trí này.

Nguồn tổng hợp